jueves, julio 13, 2006

Os banzaos

OS BANZAOS
por Villar
He visto que en villar se hizo el “banzado” para tratar de tener algo donde bañarse, porque ya “ manda carallo” tener dos ríos y casi no haber donde bañarse.
Hoy se hizo un banzado con una viga alguna hierba segada en aquellos prados de al lado y un plástico, cuando los banzados se utilizaban para el riego de los prados se hacían así:
Os banzados que habia po-los rios de vilar, que eran mutos, casi todos os anos marchaban nas crecidas que viñan no inverno, ye despois era un traballo baistante duro volver a facelos, nunca se facian no vrau, casi sempre a primeiros da primavera, o home de turno da veiga de prados donde había que face-lo iba casa por casa avisando o propietario dos prados pa face-lo banzado, o que tiña una quenda iba un, o que tiña duas iban dous, etc.
Un-ha vez no riu o primeiro era corta-la rama, siempre de rebolo pois era a que mais duraba, alguas veces habia que ir baistante lejos por ela ya que as matas de caxigos taban baistante esquilmadas, de ir a leña po lume ya a folla pas cabras, a rama ibase amontoando todo ancho do riu mientras a auga iba pasando por debaixo hasta que se facia una boa tapadura, siempre ca rama o riu arriba yos couces cara pa baixo, un-ha vez toda o rama de rebolo colocada faciase o cordon pa eso ya un home o dous habian ido a buscar estacas tamen de rebolo, ye otro ya as iba afilando encima da-gun tanuco, ben afiladas pa que espetaran ben no medio do riu, outros irian a buscar “beo” pa facelo cordon que en definitiva e o que sujetara o banzado o estrume do riu, un-ha vez espetadas as estacas con un-ha malluca de madeira todas en ilera o ancho do riu por encima da rama, un ou dous dos mais mañosos facian o cordon que n-hun e outra cousa que facer un-ha seve por entre as estacas con aquelas brelas largas de rebolo ye salgueiro que sempre se buscaban con mimo, yos homes tiñan un bon ollo pa buscalas, largas ye sin nudos pa que un-romperan ou essollaran o tecer, mentras os mais vellos ye mais rapaces poñianse a cargar o banzado, esto n-hun era uotra cousa que tirar pedras encima da rama todo o ancho do riu pa que asentara no estrume de manera que quedaran asentadas as ramas llos couces co cordon recacharan pa-riba, de esta forma iba sujetando a broza que traia o riu ye iba enrebrando toda a primavera ou todo o inverno hasta que quedaba chau ye a auga pasaba por arriba como pasa hoy por encima da viga que puñestes no pico do lugar, ya despois no vrau habia que terralo ye tapalas groufas pa sacala auga pa regar, pero eso sera outro dia que hoy ya traballamos baistante.
Saludos…. villar